Academie van Bouwkunst Amsterdam

De Academie van Bouwkunst Amsterdam is begin 2017 gestart met het lectoraat High-Density Energy Landscapes (Energielandschappen), de opvolger van de lectoraten Foodscapes en Living Landscapes.

Lectoraat High-Density Energy Landscapes (2017-2022)

Sven Stremke is benoemd tot hoogleraar Landschapsarchitectuur aan de Academie van Bouwkunst en leidt de onderzoeksgroep ‘High-Density Energy Landscapes’. Hij is benoemd voor een periode van vier jaar. Zijn onderzoek richt zich op de ontwikkeling van duurzame energielandschappen met speciale aandacht voor de rol van ontwerpen en de ontwerper in relatie tot energietransitie. Sven wordt bijgestaan door twee fellows: promovendus Dirk Oudes en postdoc onderzoeker Paolo Picchi.

High-Density Energy Landscapes
Duurzame energie is niet een nieuw gebruik van land: mensen rekenen al tienduizenden jaren op duurzame energiebronnen. Fossiele brandstoffen worden pas sinds een paar eeuwen gebruikt. In deze korte periode is de wereld echter gewend geraakt aan een ongekend energieverbruik. In het licht van de klimaatverandering heerst er de algemene consensus dat het energieverbruik zou moeten verminderen en dat alternatieve energiebronnen moeten worden onderzocht – in het streven naar een duurzame energietransitie. Omdat de energiedichtheid van zonne- en windenergie en biomassa lager is dan die van fossiele brandstof, moeten veel grotere gebieden worden toegewezen aan het opwekken van energie. De ruimtelijke uitdaging van de energietransitie is om duurzame energie te herintroduceren in de leefomgeving waar mensen aan gehecht zijn geraakt, die ze waarderen en willen behouden – en dat allemaal in de context van een steeds groter wordende wereldbevolking, verstedelijking, schaarste van hulpbronnen en klimaatverandering.

De verschijning en de ruimtelijke ordening van ons toekomstige stedelijke en landelijke landschap zal sterk worden beïnvloed door de opwekking, het transport en de opslag van duurzame energie. Ontwerpers, planners en ingenieurs spelen een belangrijke rol bij de re-integratie van duurzame energie in onze leefomgeving op een sociaal eerlijke, milieuvriendelijke en economisch haalbare manier. Er bestaat weinig kennis over hoe men ontwerpt voor energietransitie in een meer stedelijke omgeving, bijvoorbeeld door gebruik te maken van verlaten of tijdelijk beschikbaar stedelijk weefsel, de bestaande openbare ruimte en (groene) infrastructuur.

De onderzoeksgroep zal zich daarom richten op high-density energy landscapes, landschappen met meer dan 1.000 inwoners/ km2 die te vinden zijn in Nederland en veel andere stedelijke delta’s van de wereld. Binnen deze dichtbevolkte en omstreden landschappen zal de onderzoeksgroep de (potentiële) rol van milieuontwerpers in de transitie naar een meer duurzame en koolstofarme toekomst bestuderen. Middels dit onderzoek streven we ernaar de (potentiële) bijdrage van landschapsarchitecten, stedenbouwkundigen en architecten aan de planning en het ontwerp van energieparken met een hogere dichtheid in binnen- en buitenland zichtbaar te maken.

Lectoraat Foodscapes (2013-2016)

Van 2013 tot en met 2016 heeft de Academie van Bouwkunst Amsterdam het lectoraat Foodscapes (Voedsellandschappen) gehad met Hoogleraar Rurale Sociologie Han Wiskerke als lector.

Wiskerke heeft onderzocht hoe in verschillende Europese landen met de snelle verandering van cultuurlandschappen wordt omgegaan. In het lectoraat onderzocht hij met studenten de mogelijkheden om door middel van (her)ontwerp meer duurzame voedsellandschappen (‘foodscapes’) op regionaal niveau te ontwikkelen.

Lectoraat Living Landscapes (2000-2013)

Thomas Oles was tot 2013 verbonden aan het lectoraat Living Landscapes aan de Academie. Met het lectoraat profileerde de Academie zich op de meer exclusieve kant van het landschapsonderwijs: het ‘grootschalige landschap’, naast de bestaande kleinschalige opgaven waarin een uitwisseling plaatsvindt tussen landschapsarchitectuur, stedenbouw en architectuur. In 2013 verscheen ter afsluiting van het lectoraat de publicatie ‘Go With Me: 50 Steps to Landscape Thinking’. In dit vademecum zijn Oles’ ideeën over het vak landschapsarchitectuur samengebracht.

Research fellowship Noël van Dooren

De Academie heeft het promotieonderzoek van Noël van Dooren naar  representatievormen in de hedendaagse landschapsarchitectuur ondersteund met een research fellowship. Van Dooren promoveerde in 2017 op zijn onderzoek naar hoe tijd in het landschap kan worden verbeeld, hoe dat in de hedendaagse Nederlandse landschapsarchitectuur wordt gedaan en hoe dat als voorbeeld kan dienen in internationaal perspectief.

Het onderzoek was ondergebracht bij de vakgroep Cultuur, Landschap en Natuur van de Faculteit der Geesteswetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam.